Ülkemizin önemli yapılarından bir tanesi olan Galata Kulesi İstanbul ilimizin simgelerinden bir tanesi olmakla birlikte gerek yerli turistler gerekse yabancı turistlerin ilgisini çeken yapılardan bir tanesidir. Tarihi bir yapıya sahip olan Galata Kulesi aynı zamanda bazı olaylara da sahne olması sebebiyle ülkemizde bilinen önemli tarihi yapıların başında gelmektedir. Galata kulesinin tarihi ve özellikleri aşağıya maddeler halinde verilmiştir.
Galata Kulesinin Özellikleri Nelerdir?
Galata kulesi İstanbul ilimizde Galata semtinde yer almaktadır. Galata kulesi aynı zamanda ismini bulunduğu semtten alan yapılardan biridir.
İstanbul’un sembollerinden bir tanesidir.
Bulunduğu yer itibarıyla gerek İstanbul boğazı gerekse Haliç ve İstanbul’un bazı bölgeleri bu kuleden izlenebilmektedir.
Galata kulesi ilk yapıldığında tek bir kule olarak yapılmamıştır. Aslında surlarla birlikte inşaa edilmiş ve bu kulede bir sur kulesi iken surlar neredeyse tamamen kaybolurken Galata Kulesi ayakta kalmayı başarmıştır.
Yapıldığı dönemde İstanbul’un en yüksek binasıydı.
Zaman zaman tahribata uğramıştır. Özellikle tarihi boyunca birçok yangın vakasına maruz kalmış ve defalarca onarılmıştır.
Bazı kaynaklarda ilk yapıldığında ahşap olarak yapıldığı bilgisi de yer almaktadır. Aynı zamanda ilk yapıldığında bir fener kulesi olarak yapılmıştır.
Bu kule bir zamanlar gemi yapım işçilerine de ev sahipliği yapmış ve barınak olarak kullanılmıştır.
Yine Osmanlı’nın belli dönemlerinde hapishane olarak da kullanıldığı bilgisi bazı kaynaklarda yer almaktadır. Ayrıca orta kısmın alt katı zindan olarak kullanılmıştır.
Yine bir dönem gök bilimi için Rasathane olarak kullanılmıştır.
Ayrıca burası bir dönem silah cephaneleği, 17. yüzyıl başlarında ise yangın gözlem kulesi olarak kullanılmıştır.
Birçok şiir ve hikayeye konu olmuş bir kuledir.
Giriş kısmında İkinci Mahmud’a hitaben yazılan 16 mısralık methiye bulunmaktadır.
Galata kulesinin teknik özellikleri nelerdir?
Galata kulesi yapıldığı dönemin en uzun binasıydı demiştik. Evet Galata kulesi bugün itibarıyla tam olarak 77,25 metrelik bir yüksekliğe sahip bulunmaktadır.
Duvarlarının kalınlığı 3,75 metredir.
Kulenin ağırlığı yapılan bazı hesaplamalara göre 10.000 ton olarak ölçülmüştür.
Kulenin gövdesi işlenmemiş taşlardan ve molozlardan yapılmıştır.
İç çapı 8,95 metredir.
Dış çapı duvar kalınlığı sebebiyle iç çapın iki katına yakın olup, 16,45 metredir.
Yüksek giriş katından sonra dokuz katlı bir yapıdır.
Yuvarlak gövde Üzerinde yer alan pencereler tuğla örgülü yuvarlak kemerlidir.
Çatının altındaki katı sarmalayan metal süslemeli şebekeli seyir balkonu mevcuttur.
Alt katında derin nişli payelere oturan yuvarlak kemerler ve içerisinde tuğla örgü yuvarlak kemerli pencereler bulunmaktadır.
Kulenin yapım ve onarım aşamaları nelerdir?
Bizans İmparatoru Justinianos tarafından 507-508 yılında yapılmıştır.
1348-1349 yılında Cenevizliler yeniden inşa etmiştir.
Kule 1445-1446 yıllarında yükseltilmiştir.
1500’lü yıllarda bir depremde zarar görmesi sebebiyle yeniden onarılmıştır.
III. Selim döneminde kule onarıldıktan sonra, kulenin üst katına bir cumba eklenmiştir.
İkinci Mahmut tarafından 1831 yılından sonra kuleye iki kat daha eklenerek üstü külah şeklinde bir dam yapılarak kapatılmıştır.
En son büyük onarımını 1967 yılında görmüştür.
Günümüzde sosyal ve kültürel faaliyetler için kullanılmaktadır.
Hezarfen Ahmet Çelebi’nin Galata Kulesi’nden uçması
Galata kulesinin tüm insanlarımızca tanınmasındaki en büyük pay muhtemelen Hezarfen Ahmet Çelebinin tahtadan yaptırdığı kanatlar ile 1638 yılından bu kuleden uçarak Üsküdar Doğancılar’a kadar uçması olayıdır. Bu olay bazı Avrupa ülkelerinde dahi duyulmuştur.
Vedat Oğuzcan’ın intiharı:
Galata kulesi bir kaç kez intihar vakalarının görüldüğü bir bina olmakla birlikte Ünlü yazar Ümit Yaşar Oğuzcan’ın 15 yaşındaki oğlu bu kuleden atlayarak intihar etmiştir. Ahmet Yaşar Oğuzcan bunun üzerinde “Galata Kulesi” isimli şiirini yazmıştır.